Khâu nhục Lạng Sơn không chỉ là món ăn đặc sản mà còn là niềm tự hào của đồng bào miền núi phía Bắc. Món ăn này thường xuất hiện trong các bữa tiệc đặc biệt như lễ cưới, đãi khách, và đã trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa ẩm thực của người Tày, Nùng ở vùng cao. Khâu nhục, một món ăn truyền thống với nguồn gốc từ Trung Quốc, đã được biến tấu để phù hợp với khẩu vị của người Việt, đặc biệt là người dân vùng Lạng Sơn.
“Khâu nhục” còn có tên gọi khác là “nằm khâu”(ảnh:dienmayxanh)
1. Khâu nhục – Món ăn đặc trưng của người Tày, Nùng
Khâu nhục là món ăn truyền thống có nguồn gốc từ Trung Quốc, được người Tày, Nùng ở Lạng Sơn sáng tạo và biến tấu thành món ăn độc đáo riêng, mang hương vị đậm đà, phù hợp với khẩu vị của người Việt. Cái tên “khâu nhục” xuất phát từ tiếng Hoa, với “khâu” nghĩa là mềm nhừ và “nhục” là thịt. Món ăn này thường được chế biến từ thịt lợn, đặc biệt là thịt ba chỉ, và trải qua nhiều công đoạn chế biến cầu kỳ.
Khâu nhục Lạng Sơn được biết đến với sự mềm mại của thịt, kết hợp với các gia vị đặc trưng như ngũ vị hương, húng lìu, tỏi, ớt, rượu, bột ngọt, giấm, địa liền, và hạt tiêu. Món ăn này thường được dùng trong các dịp lễ Tết, cưới hỏi, và là một món ăn phổ biến trong những bữa tiệc đãi khách ở vùng cao.
2. Hương vị độc đáo của khâu nhục Lạng Sơn
Món khâu nhục của Lạng Sơn có hương vị đặc biệt, khác biệt so với món thịt kho ở miền Nam hay Trung Bộ. Thịt được hấp cách thủy với nhiều loại gia vị, càng để lâu càng ngon. Quá trình chế biến khâu nhục mất nhiều thời gian, thường phải nấu trong nửa ngày để thịt đạt độ mềm nhừ, tan chảy trong miệng.
Để làm ra món khâu nhục ngon chuẩn vị, người chế biến phải lựa chọn phần thịt ba chỉ tươi ngon, cắt thành miếng vuông và sơ chế thật kỹ. Sau đó, từng miếng thịt được tẩm ướp gia vị đầy đủ, rồi được hấp cách thủy đến khi chín mềm. Thịt khi chín có màu vàng đỏ, da phồng rộp đẹp mắt, hương thơm của gia vị lan tỏa khiến ai cũng không thể cưỡng lại.
3. Quá trình chế biến cầu kỳ và tinh tế
Để có được món khâu nhục ngon đúng điệu, người nấu cần phải thực hiện các công đoạn chuẩn bị nguyên liệu và chế biến một cách kỹ lưỡng. Các bước bao gồm chọn thịt ba chỉ ngon, sơ chế, tẩm ướp gia vị, và quay hoặc chiên thịt. Thịt sau đó được hấp cách thủy trong nhiều giờ cho đến khi mềm nhừ.
Thịt ba chỉ được chọn phải có lượng mỡ vừa phải để khi nấu lên, thịt vẫn mềm nhưng không quá ngậy. Một số gia vị đặc trưng khác như mộc nhĩ, rau xanh, và các loại gia vị như húng lìu, ngũ vị hương cũng được sử dụng để tạo ra mùi thơm đặc trưng cho món ăn. Những công đoạn này đòi hỏi sự tỉ mỉ và kiên nhẫn của người nấu để đạt được món khâu nhục ngon, đúng chuẩn.
4. Sự phát triển và biến tấu của món khâu nhục
Khâu nhục có nguồn gốc từ món ăn của người Quảng Đông (Trung Quốc) và người Khách Gia, và đã trở thành một món ăn dân dã, quen thuộc với người dân. Tuy nhiên, khi được người Tày, Nùng ở Lạng Sơn chế biến, món ăn này đã có thêm nhiều biến tấu phù hợp với khẩu vị địa phương, trở thành một món đặc sản nổi tiếng của Tiên Yên, Quảng Ninh và Lạng Sơn.
Người Quảng Đông xem khâu nhục như một món ăn có ý nghĩa tinh thần lớn lao, tượng trưng cho sự phát triển và sự lớn mạnh. Vì vậy, trong các ngày lễ quan trọng của cộng đồng dân tộc Tày – Nùng hay người Hoa ở Sài Gòn, món ăn này luôn có mặt.
Thưởng thức món khâu nhục tại các nhà hàng Lạng Sơn nổi tiếng (Ảnh: dienmayxanh)
5. Cách nấu khâu nhục Lạng Sơn thơm ngon, đúng điệu
Để làm món khâu nhục ngon, trước tiên cần chuẩn bị thịt ba chỉ, cải bẹ xanh, và các gia vị cần thiết. Thịt ba chỉ được sơ chế, tẩm ướp kỹ với các loại gia vị đặc trưng, sau đó chiên vàng hoặc quay để đạt màu sắc đẹp mắt và hương vị hấp dẫn. Cải bẹ xanh được muối và phơi khô, sau đó được kết hợp cùng thịt để hấp cách thủy trong khoảng 4 – 6 tiếng, tạo nên hương vị đậm đà, quyện cùng mùi thơm đặc trưng.
Thành phẩm khâu nhục sau khi hoàn thành sẽ có mùi vị thơm ngon đặc trưng, phần da phồng lên, thịt mềm nhừ, và màu nâu đỏ đẹp mắt. Món ăn này có thể dùng kèm với cơm, xôi, hoặc bánh gật gù, một món ăn truyền thống của người Quảng Đông, để cảm nhận trọn vẹn hương vị đặc biệt của nó.
6. Khâu nhục – Tinh hoa ẩm thực vùng cao
Khâu nhục Lạng Sơn không chỉ là một món ăn ngon, mà còn mang trong mình giá trị văn hóa, tinh thần của người dân tộc Tày, Nùng. Món ăn này là minh chứng cho sự giao thoa văn hóa ẩm thực giữa các dân tộc, thể hiện sự khéo léo, tinh tế trong cách chế biến và tôn vinh giá trị truyền thống. Đến Lạng Sơn, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng những danh lam thắng cảnh tuyệt đẹp mà còn có cơ hội thưởng thức những món ăn đặc sản độc đáo, mang đậm dấu ấn văn hóa và bản sắc dân tộc.
Khâu nhục Lạng Sơn, với hương vị độc đáo, quy trình chế biến tinh tế và sự gắn kết với văn hóa bản địa, xứng đáng là một trong những món ăn không thể bỏ qua khi du lịch tới miền đất này.
